 | ||
 |
||
|
||
|
|
||
|
|
||
|
|
||
 |
||
Coffeeshop Downtown
Downtown Magazine
Al gauw nadat hij in 1979 samen met Frans Monsma Coffeeshop Downtown had overgenomen, vatte Guus Silverentand het plan op om een hele keten van zulke zaken op te zetten. Als eerste werd toen in januari 1980 een Coffeeshop Downtown in Maastricht geopend.
Frans zag dit niet zo zitten, omdat hij bang was dat het vanwege de grote afstand lastig zou zijn zo'n zaak goed te runnen. Toch ging hij ermee accoord en werd de nieuwe zaak gevestigd aan de Tongersestraat 54, waar in de jaren zeventig homobar Mon Cheri had gezeten.
Het bestaande café werd helemaal opnieuw ingericht door Studio A4 van Laurens de Boef, die een jaar later ook het interieur van de April zou bouwen:
Collage over Coffeeshop Downtown in Maastricht
in het Downtown Magazine nummer 1
(Klik voor een vergroting)
Coffeeshop Downtown in Maastricht was helaas geen lang leven beschoren: na slechts een kleine twee jaar werd het weer gesloten. Met name de afstand bleek toch te groot te zijn.
Dit kleine Maastrichtse avontuur had echter wel grotere gevolgen: met zijn Bourgondische levenssfeer liep Maastricht op gebieden als mode, kunst, vormgeving en cultuur een aardig eind voor op Amsterdam. Via de Maastrichtse Coffeeshop Downtown kwam die sfeer ook een beetje naar Amsterdam, wat bijvoorbeeld zichtbaar werd in het Downtown Magazine.
Downtown Magazine
Het Downtown Magazine werd uitgegeven ter gelegenheid van de opening van de Coffeeshop Downtown in Maastricht, dit naast een tentoonstelling in beide zaken met grafisch werk van de Maastrichtse beeldend kunstenaar André Thijssen.
Het idee voor een eenmalige blad om aan deze opening de nodige publiciteit te geven kwam van huisontwerper Gerritjan Deunk. Omdat hiervoor in één keer zo goed als het hele reclamebudget gebruikt werd, kon het Downtown Magazine gratis aan de pers worden toegestuurd en aan bezoekers en andere geïnteresseerden worden uitgedeeld.
Downtown Magazine, nummer 1, januari 1980
Achterkant met 4 ansichtkaarten en voorkant met werk van André Thijssen
Downtown Magazine, nummer 1, Van de redactie
(Klik erop voor een vergroting)
Inhoud
Dit Downtown Magazine omvatte 36 pagina's op A4-formaat in een kartonnen omslag, die aan de voorkant werd gesierd door een werk van André Thijssen en aan de achterkant bestond uit 4 uit te knippen ansichtkaarten.
Binnenin stonden diverse interviews en reportages en verder meest paginagrote advertenties van zaken uit de Reguliersdwarsstraat, Amsterdam en Maastricht. Gerritjan Deunk wilde geen kant-en-klare advertenties accepteren en zodoende waren deze allemaal speciaal voor deze gelegenheid gemaakt:
Advertenties uit Downtown Magazine nr. 1
(Klik erop voor een vergroting)
Nummer 2
Downtown Magazine was oorspronkelijk bedoeld als eenmalige uitgave ter gelegenheid van de opening van de Maastrichtse coffeeshop. Maar het werd onverwacht zo'n succes, dat mensen meteen vroegen wanneer het tweede nummer zou verschijnen.
Dat was geen probleem want Gerritjan Deunk werkte toen nog bij het blad Avenue, dat naast Elegance en het korte tijd later gelanceerde mannenblad ZERO een van de weinige glossy's van die tijd was.
Alszodanig mocht hij allerlei producties en ideeën gebruiken die zijn collega's daar nog wel hadden liggen. Dit werd aangevuld met wat vrij werk van andere fotografen en vormgevers. Met weer genoeg advertenties kon ook dit nummers gratis worden weggegeven tijdens een feestelijke avond in Coffeeshop Downtown:
Bij de presentatie van nummer 2, mei 1980
(foto: Studio FSR/Riejo)
Inleiding van Downtown Magazine nr. 2
Klik erop voor een vergroting!
Cultstatus
Na het tweede nummer van Downtown Magazine werd vervolgens elke drie maanden een nieuw nummer uitgebracht. Het blad had meteen al een cult-status en werd in talrijke grote media besproken, maar bijvoorbeeld ook als interieurdecoratie-object gebruikt, zowel op foto's en in advertenties, als waarschijnlijk ook wel gewoon bij mensen thuis.
De covers waren er dan ook naar, met hun grote artistieke foto's en een telkens andere, maar steeds opvallend felle steunkleur:
 Nummer 2, mei 1980 |
 Nummer 3, sept. 1980 |
|
 Dubbelnummer 4-5, dec. 1980 |
 Nummer 6, mei 1981 |
|
 Nummer 7, sept. 1981 |
 Nummer 8, dec. 1981 |
Nummer 2, mei 1980
Nummer 3, sept. 1980
Dubbelnummer 4-5, dec. 1980
Nummer 6, mei 1981
Nummer 7, sept. 1981
Nummer 8, dec. 1981
(omslagontwerpen: Gerritjan Deunk)
Een aardigheidje van nummer 6 was dat er twee verschillende voorkanten waren: eentje met de linker- en eentje met de rechterhelft van het afgebeelde punkmeisje - vermoedelijk een wereldprimeur! Nummer 8 was het eerste (en tevens het laatste) thema-nummer over Rotterdam, om te laten zien dat tegen alle vooroordelen in, ook in die stad de nodige kunstzinnigheid te vinden was.
Beeld
Wat de inhoud betreft lag de nadruk overduidelijk op het beeld. Het was in de woorden van vormgever Gerritjan Deunk een "blad voor visueel ingestelde mensen", "to please the eye and the ego". Downtown Magazine was bedoeld als een proeftuintje voor ontwerpers en fotografen en om aankomend talent een kans te geven.
Daarbij gold wel dat alle foto's in zwart-wit moesten zijn, dit om in de tijd van de oprukkende vierkleurendruk deze kunstvorm in ere te houden. Vanuit deze insteek verschenen er steeds fraaie fotoreportages, met regelmatig een subtiel oog voor ook mannelijk schoon. De vormgeving, de fotografie en de advertenties werden dan ook alom geroemd...
Fotografie uit Downtown Magazine nr. 2 en nr. 7
Klik erop voor een vergroting!
Tekst
...maar de artikelen en interviews werden daarentegen meermalen knullig en oppervlakkig genoemd, hoewel dat vermoedelijk meer sloeg op sommige vraagstellingen, dan op de gegeven antwoorden.
Aan de geïnterviewden zal het in elk geval niet gelegen hebben, want daaronder waren vele grote en bekende namen, zoals architect Cees Dam, kunstenaar Paul Brandts, modefotograaf Gunnar Larsen, mode-ontwerper Claude Montana, multimediakunstenaar Andy Warhol, beeldhouwer Joseph Beuys, fotograaf Duane Michals, conceptueel kunstenaar Dennis Oppenheim en architect Koen van Velsen.
Daarnaast stonden er enkele malen korte verhalen in, naast zoiets onverwachts als interviews met zes 16-jarige jongeren over hun leven en toekomstbeeld.
De redactie van Downtown Magazine:
Gerritjan Deunk, Liesbeth Limburg en Pia van Boven
(jaarwisseling '81/'82)
Advertenties
in Downtown Magazine speelden de advertenties minstens net zo'n grote rol als de fotoreportages, zelfs zozeer dat het op het eerste gezicht vaak niet duidelijk was of het om een reportage of een advertentie ging. Gerritjan Deunk zei hierover in een interview uit 1981:
We nemen ook alleen maar advertenties die we mooi vinden. De helft van de adverteerders laat die zelf ontwerpen, de andere helft overlegt met ons en die helpen we dan. Wij zeggen: als je bij ons een advertentie zet zal dat de omzet wel niet omhoog jagen, maar je doet wel aan imagebuilding.
En dat zagen velen kennelijk wel zitten: naast kappers, modezaken, warenhuizen, restaurants, galeries en hotels uit met name Amsterdam, adverteerden in Downtown Magazine van meet af aan ook grote namen en merken als De Bonneterie, De Bijenkorf, Yves Saint Laurent, Jil Sander, Jan des Bouvrie, Schaap Citroen, Douglas Hair, Cees Dam, Kodak en Audemars Piquet.
Advertenties uit Downtown Magazine nr. 2
Klik erop voor een vergroting!
Lof...
Downtown Magazine werd soms wel gezien als de Nederlandse versie van Andy Warhols tijdschrift Interview en Ritz Newspaper van David Bailey. Het blad werd dan ook uitgebreid besproken in de Nederlandse media. Het werd artistiek, stijlvol, maar ook decadent en snobistisch genoemd, een hypermodieus vakblad voor de jetset van Amsterdam en Maastricht, maar dan wel met meer cultuur dan Avenue of Elegance. En in het Cultureel Supplement van NRC Handelsblad van 6 juni 1980 werd over Downtown Magazine het volgende geschreven:
Downtown Magazine moet het hebben van haar uiterlijke verschijning. Het is voortreffelijk vormgegeven (door Gerritjan Deunk) en het is wonderlijk om te zien hoe ook in ons land advertenties tot onvervalste kunst kunnen uitgroeien. Zoals het hoort is de tekst kwantitatief ondergeschikt, maar ook kwalitatief.
... en kritiek
Bij zoveel lof kon ook de kritiek niet uitblijven en zo plaatste de gerenommeerde ontwerper Wim Crouwel Downtown Magazine in Adformatie van 21 januari 1982 in een heel wat minder positief perspectief.
Het blad was volgens hem een exponent van een schijnbare tijdgeest die hem niet beviel omdat ze te weinig eigens heeft, slechts gebaseerd is op verborgen nostalgie en voorbije dingen: "De vertaling is ontegenzeggelijk met ontzettend veel flair gerealiseerd. Maar de hoofdtoon die door alles heenklieft, is vluchtigheid."
Groter
Na de eerste twee nummers in eigen beheer, werd Downtown Magazine vanaf nummer 3 uitgeven door Ypsilon BV van Ferry Tromp uit Bloemendaal. Vanaf nummer 6 werd de organisatie overgenomen door Euromedia BV in Amsterdam, die besloot het blad landelijk te distribueren.
De redactie van de eerste 4 nummers werd gedaan door Gerritjan Deunk, Liesbeth Limburg en Hans Westerink, waarbij de laatste vanaf nummer 6 werd vervangen door Pia van Boven, aangevuld met Freek Kuin voor de grafische vormgeving.
Waren de eerste twee nummers nog gratis, daarna werden ze verkocht voor 10,- per los nummer, of men voor aanvankelijk 35,- en later 40,- gulden kon een jaarabonnement nemen. Veel adverteerders fungeerden daarbij tevens als verkooppunten van het magazine. De oplage steeg daarbij van 3000 naar 5000 exemplaren.
Verkooppunten van Downtown Magazine nr. 4/5
Klik erop voor een vergroting!
Rubrieken
Naast de advertenties, de interviews en de fotoreportages kwamen er in Downtown Magazine ook een paar vaste rubrieken. Vanaf nummer 2 kwam de rubriek "Beaux et Belles" met fraaie portretten van mooie mannen en vrouwen.
Vanaf nummer 6 kwam daar nog de rubriek "Sweet Nothings" bij, met allerlei heel uiteenlopende nieuwtjes en berichtjes, even lekker en luchtig als de gelijknamige gratis snoepjes die in de VS vaak bij kassa's lagen:
Sweet Nothings-pagina in nummer 8
Klik erop voor een vergroting!
Einde
Voor Gerritjan Deunk en zijn medewerkers was Downtown Magazine echt een hobby en hij ging er dan ook mee door zolang hij het leuk vond. Aangekomen bij nummer 8 van december 1981 begon het echter te groot te worden en werd er teveel geld mee gemoeid. Dit dreigde ten koste te gaan van de spontane originaliteit, die altijd een voorwaarde was geweest.
Gerritjan Deunk besloot toen om er mee te stoppen, mede omdat zijn studio ook tijd moest maken voor grotere nieuwe opdrachten van buiten. De titel Downtown Magazine is toen door een Duitse uitgeverij overgenomen, maar niet meer voortgezet.
Advertentie van Coffeeshop Downtownin Downtown Magazine (198?)
(ontwerp: Gerritjan Deunk)
Vergeten
Het eens zo veelbesproken Downtown Magazine is toen geleidelijk aan geheel in vergetelheid geraakt. Alleen in kringen van grafisch ontwerpers bleef het blad nog wel decennialang een begrip.
Opmerkelijk is ook dat Downtown Magazine niet in de archieven bewaard is gebleven: volgens de online-catalogi in elk geval niet bij het IHLIA (voorheen Homodok), noch bij het Amsterdamse stadsarchief en zelfs niet bij de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag, waar men toch in principe alle Nederlandstalige publicaties bewaart.
Alleen de naam beleefde nog even een kleine come-back, toen in 2000 ter gelegenheid van het 30-jarig bestaan van de coffeeshop een Downtown Magazine jubileumnummer werd uitgegeven:
Downtown Magazine Jubileumuitgave
Jubileummagazine
Dat jubileumnummer was een eenmalig blad van 48 pagina's op A4-formaat met artikelen over de geschiedenis van de zaak, portretten van de oprichters, de medewerkers en enkele vaste bezoekers, alsmede enkele reportages over mode en kunst en de nodige advertenties.
Referenties aan het toch zo befaamde originele Downtown Magazine of aan de bedenker ervan ontbraken echter geheel. Het Downtown jubileummagazine werd uitgegeven door het vroegere homotijdschrift Culture & Camp, dat toendertijd ook een eigen galerie in de Reguliersdwarsstraat had.
> vervolg: Feesten

