 | ||
 |
||
|
||
|
|
||
|
|
||
|
|
||
 |
||
Sjoerd Kooistra
Overlijden
Het einde zou nog dramatischer komen dan men voor mogelijk had gehouden. Op maandag 28 juni 2010, dezelfde dag dat de Amsterdamse rechtbank uitspraak zou doen in de zaak over de huurachterstand van onder meer zijn geliefde gay pub Soho, werd Sjoerd Kooistra door de politie levenloos aangetroffen in zijn villa in Ubbergen.
De villa van Sjoerd Kooistra
tijdens het politie-onderzoek
(foto: ANP)
Onderzoek
Er werd een grootschalig forensisch onderzoek ingesteld, maar nog voordat de resultaten daarvan bekend waren, liet Kooistra's advocaat en goede vriend Oscar Hammerstein weten dat het om zelfmoord zou gaan als gevolg van de keiharde opstelling van Heineken: "Heineken heeft hem vermoord".
Familieleden van Sjoerd Kooistra konden zich dit niet voorstellen en dachten eerder aan een liquidatie. Later werd echter door de politie bevestigd dat de horecamagnaat inderdaad door zelfmoord om het leven is gekomen. Een meer specifieke doodsoorzaak werd niet genoemd.
Alle media gingen er vanuit dat Kooistra overleden was op dezelfde maandag dat hij gevonden werd. Achteraf zou echter blijken dat hij al een dag eerder, op zondag 27 juni, een einde aan zijn leven had gemaakt (zie daarover dit bericht).
n.a.v. het overlijden van Sjoerd Kooistra
(video: Menne Vellinga/MVS Media)
Enige erfgenaam van Sjoerd Kooistra was zijn echtgenoot Dick Loorbach, aan wie hij op 18 juni nog het horecabedrijf Kaap Hoorn in Groningen in eigendom had overgedragen. In zijn laatste sms-bericht aan Heineken-directeur Philip de Ridder had Kooistra op 22 juni laten weten dat hij het "graag goed wilde regelen voor Dick".
Reorganisatie
Het horeca-imperium van Kooistra kreeg voorlopig een tweehoofdige leiding: op 29 juni 2010, één dag na zijn dood, werden Grietje van der Veen en Bert Loorbach al ingeschreven als nieuwe directeuren van Plassania Beheer BV.
Bert Loorbach is de 9 jaar oudere broer van Dick Loorbach. Grietje van der Veen is een nicht van Kooistra en was jarenlang zijn naaste medewerkster bij Plassania. Bovendien was zij enig aandeelhouder van Gouden Kooi BV, waar o.a. de zaken in de Reguliersdwarsstraat onder vielen.
Sjoerd Kooistra en Grietje van der Veen in 2000
(foto: Archief Jan Willem van Vliet)
Beslagleggingen
Op 6 juli 2010 liet de ondernemer Jos Migchelbrink beslag leggen op zo'n 40 onroerende zaken van Kooistra c.q. Plassania. Migchelbrink had samen met 4 andere ondernemers een vordering van in totaal zo'n 1,6 miljoen euro op Plassania. Dit was het nog altijd onbetaalde betaalde restant van het bedrag waarvoor Migchelbrink vier jaar geleden discotheek De Danssalon in Eindhoven aan Sjoerd Kooistra heeft verkocht.
Het beslag was gelegd op een heel aantal horecapanden in Groningen, met name het Drie Gezusters-complex aan de Grote Markt en een reeks zaken in de Poelestraat en de Peperstraat. Voorts werd beslag gelegd op de villa van Kooistra aan de Elsschotlaan in Groningen, op zijn landgoed aan de Rijksstraatweg in Ubbergen, alsmede op een aangrenzend bosperceel aldaar.
Tenslotte was beslag gelegd op 2 woningen en 2 appartementen waar enkele naaste medewerkers van Kooistra woonden. Hoewel dit de privé-woningen waren bleken ze op naam te staan van Plassania Beheer BV.
Faillissement
Begin september 2010 zag de internationale bierbrouwer AB InBev geen toekomst meer voor het Kooistra-concern en vroeg het faillissement aan. Plassania Beheer BV heeft daarop zelf op 7 september surceance (uitstel) van betaling aangevraagd. Dit werd ingewilligd en de rechtbank benoemde de Amsterdamse advocaat mr. Seerp Gratama tot bewindvoerder.
Deze moest echter al snel concluderen dat er onvoldoende middelen aanwezig waren om aan de lopende verplichtingen te voldoen. In overleg met de directie heeft deze toen het faillissement van Plassania Beheer BV aangevraagd, dat door de Amsterdamse rechtbank werd uitgesproken op 13 september 2010. Bewindvoerder Gratama werd nu benoemd tot curator.
Sluitingen
Ondertussen waren al de ARC in de Reguliersdwarsstraat en de Drie Gezusters in Den Bosch, Breda en Tilburg gesloten omdat de exploitatie niet langer rendabel bleek. Op 28 september 2010 werd tenslotte, tamelijk onverwacht, ook nog de Soho gesloten. Dit was de laatste nog geopende grote homozaak in de Reguliersdwarsstraat.
Deze sluiting viel samen met het faillissement van Reguliers BV, die sinds 2005 alle Kooistrazaken in de Reguliersdwarsstraat exploiteerde. Opmerkelijk en symbolisch was dat dit einde exact 3 maanden na de dood van Kooistra kwam.
Overnames
Vanaf oktober 2010 ging curator Gratama geleidelijk aan over tot verkoop van de zaken uit de Kooistra-boedel. Als eerste werd café-galerie Dante aan de Spuistraat in Amsterdam voor slechts 35.000 euro verkocht aan Niels Reijers. Sjoerd Kooistra kocht deze zaak in 2003 nog voor 1,25 miljoen euro.
Met de voormalige rechterhand van Kooistra, Martin Nijdam, zou Heineken eind oktober een overeenkomst hebben gesloten om de door hem geëxploiteerde Amsterdamse cafe's Heineken Hoek, Three Sisters en Dantzig open te houden. Eveneens in oktober kreeg exploitant Richard Rieske van de Danssalon en de Drie Gezusters in Eindhoven het aanbod om deze zaken voortaan rechtstreeks van Heineken te gaan huren.
Begin december 2010 werden De Drie Gezusters en Café De Kater in Enschede verkocht aan de broers Fons, Dick en Jan Moeskops. De panden zelf waren eigendom van Grolsch. Café De Kater bleef behouden, maar de Drie Gezusters werden weer teruggebracht tot De Geus en van het vroegere Le Monde werd een Engelse pub gemaakt.
Snackpoint in Emmen was al vlak voor de aanvraag van de surceance van betaling verkocht voor een bedrag van ruim 106.000 euro.
Schuldeisers
Van de talrijke schuldeisers hadden de brouwerijen in totaal ruim 58 miljoen euro te vorderen van Plassania Beheer BV: Heineken 43,3 miljoen, InBev 12,6 miljoen en Grolsch 2,4 miljoen euro. Daarnaast waren er nog tenminste de volgende hypotheekleningen: de FGH-Bank voor 36,4 miljoen en Heineken voor 30,8 miljoen euro als achtergestelde hypotheeklening.
Volgens het tiende faillissementsverslag van 4 juli 2014 hebben zich uiteindelijk 105 grote en kleine schuldeisers gemeld, die in totaal een bedrag van ruim 119 miljoen euro op Plassania te vorderen hebben. Daarnaast zijn er nog preferente vorderingen van de belastingdienst ter grootte van 3 miljoen en van het UWV ter grootte van ruim 13.000 euro.
De Zaak Kooistra
Over het horeca-imperium en het leven van Sjoerd Kooistra is door de journalisten Henk Willem Smits en Joost van Kleef van het business- en lifestylemagazine Quote een boek geschreven. Dit verscheen in april 2011 bij uitgeverij L.J. Veen en heeft als titel "De zaak Kooistra - Opkomst en ondergang van een horecamagnaat". Heel toepasselijk werd dit boek op 28 april gepresenteerd in Kooistra's favoriete pub Soho."De Zaak Kooistra" is inmiddels toe aan de 5e druk en is verkrijgbaar in de boekhandel of via de website van uitgeverij L.J. Veen. In april 2012 verscheen een geactualiseerde uitgave van dit boek, met daarin onder andere een uitgebreid interview met Kooistra's weduwnaar Dick Loorbach.
Piramidespel
Uit het boek komt duidelijk naar voren dat Kooistra's horeca-imperium al vrij snel het karakter van een piramidespel had gekregen: met de inkomsten uit de ene zaak werd veel te snel een volgende, grotere zaak aangekocht, enzovoorts.
Alle betrokken partijen, Kooistra zelf, zijn naaste medewerkers, enkele familieleden en veel pachters deden hier allemaal in mee en konden er bijna niet meer uit stappen zonder zware financiële gevolgen. Sjoerd Kooistra was de Bernard Madoff van de Nederlandse horeca.
Zelfs de grote brouwerijen bleken vrijwel blindelings in dit piramidespel mee te hebben gedaan: in een gestaag krimpende biermarkt waren de enorme Kooistracafe's met hun happy hours gewoonweg te aanlokkelijk om zoveel mogelijk bier door te draaien.
Ontluistering
Sjoerd Kooistra zelf komt in het boek naar voren als een self made man, die tegen elke prijs wilde ontkomen aan de armoede en de uitsluiting van zijn jeugd. In de media beweerde hij altijd zuinig te leven, maar achteraf bleek Kooistra miljoenen te hebben gespendeerd aan dure vriendjes, dure reizen, dure auto's tot en met een vakantievilla van maar liefst 7 miljoen euro.
Zelfs zijn naaste medewerkers waren hier maar ten dele van op de hoogte. Voor hen waren dit dan ook bittere, teleurstellende onthullingen, aangezien Kooistra anderen steeds minder gunde en ook in zijn zaken uiteindelijk niets meer wilde investeren.
Erfgenamen
In "De Zaak Kooistra" geven vele betrokkenen talrijke komische en tragische inkijkjes in het leven en werk van de horecamagnaat. Onder hen zijn accountant Henk Wustenveld en Martin Nijdam, die beide feitelijk ook Kooistra's "erfgenamen" zijn.
Wustenfeld ging namelijk (samen met kooistra's nichtje en secretaresse Grietje van der Veen) het Drie Gezusterscomplex in Groningen exploiteren en Nijdam nam (samen met zijn vrouw Frances Neesen) de Soho in de Reguliersdwarsstraat over - twee iconen van het vroegere imperium.
Kooistra's vroegere accountant Henk Wustenfeld
(foto: Archief Duncan Wijting)
Voor Kooistra's weduwnaar Dick Loorbach is er, voor zover bekend, niets overgebleven. Al hun fraaie woningen stonden op naam van "de zaak" en werden dan ook al snel door schuldeisers compleet leeggehaald.
Dick Loorbach werd vervolgens ook nog eens persoonlijk failliet verklaard omdat hij zo onverstandig geweest om met Sjoerd de maatschap Kooistra-Loorbach aan te gaan en daarmee de nieuwste Drie Gezusterszaken te exploiteren. Had dat gewoon via Plassania Beheer BV gegaan, dan was Loorbach niet persoonlijk aansprakelijk geweest voor de schulden van die zaken.
Sjoerd Kooistra en zijn echtgenoot Dick Loorbach
(foto: Edwin Janssen)
Puinruimen
Pachter Martin Nijdam vertelt in het boek dat hij de puinruimer van het Kooistraconcern was:
"Neem de Reguliersdwarsstraat. Daar heb ik in vijf jaar drie keer de hele handel gesaneerd. Elke keer dat ik weer terugkwam, werden er weer absurde bedragen aan medewerkers betaald
en waren de kosten twee keer zo hoog als de inkomsten. Bij de laatste pachter heeft Kooistra er in veertien maanden 690.000 euro bij moeten leggen." (p.106)
De laatste jaren vertrouwde Kooistra niemand meer, dacht dat zijn pachters zich verrijkten en roofden. Dan ontsloeg hij ze op staande voet en schoof Martin Nijdam naar voren om betreffende zaken te saneren. Daardoor runde die in 2005 maar liefst 38 exploitaties.
Sinds juni 2009 was Nijdam op deze wijze ook interimdirecteur van Reguliers BV, waarmee de zaken in de Reguliersdwarsstraat geëxploiteerd werden. Bij het faillissement van Reguliers BV op 28 september 2010 bleek dat de Regulierszaken al jaren verliesgevend waren.
Logo's van Reguliers BV en
de afzonderlijke zaken
Overlijdensdatum
Wat betreft de overlijdensdatum van Kooistra namen de media van elkaar over dat hij was overleden op dezelfde dag als dat zijn lichaam werd gevonden, namelijk maandag 28 juni 2010. Reguliers.net berichtte echter eerder al dat in de overlijdens-advertentie en bij de Kamer van Koophandel zondag 27 juni genoemd werden.
Het Kooistraboek is over de datum ook niet eenduidig. Uit een foto blijkt bijvoorbeeld dat op Kooistra's grafsteen weer 28 juni staat. Wel wordt verteld dat hij is overleden aan een overdosis pillen. Op RTV Noord verklaarden de beide auteurs 1 jaar na Kooistra's overlijden dat er door die methode waarschijnlijk enige tijd tussen de daad en het daadwerkelijke overlijden zat.
Links
- Plassania Beheer BV: www.plassania.nl
- De Drie Gezusters: www.driegezusters.nl
- Reguliers BV: www.reguliersbv.nl
- Wikipedia-artikel: Sjoerd Kooistra
- Afwikkeling van het faillissement:
- Curator Plassania daagt advocaat Hammerstein voor rechter (2016)
- Weduwnaar Sjoerd Kooistra: ‘Niet Oscar Hammerstein maar Heineken is de echte slechterik’ (2016)
- QuoteNet: De Sjoerd Kooistra-tapes: zo klonk de kroegbaas in zijn laatste interview
- Overzichtsartikelen in De Volkskrant:
- Horecagelegenheden van Kooistra (2003)
- Het Kooistra-imperium (2003)
- Keyzer Kooistra (2004)
- Kort overzicht: Portret Sjoerd Kooistra
- Kooistra-watcher: sjoerdkooistra.weblog.com
- Critici: Eenheidsworst troef
- Berichten uit 2002-2006 op Bastionoranje.nl
- Berichten over Kooistra op Zibb.nl
- Column over Sjoerd Kooistra
- Artikel: Sjoerd Kooistra, genie of crimineel? (2004)
- Zembla-uitzending: Liever failliet (2004)
- KRO-reportage: Sjoerd Kooistra, Kroegbaas op Krijgstocht
- Het Reitdiepgesprek met Sjoerd Kooistra (2005)
- Over de Oesterbar, Keijzer en Hoppe:
- Jan Wieger van der Linden: Geen Kooistra
- Oesterbar en Keyzer niet te combineren voor Kooistra
- Over de aankoop van de ARC:
- Sjoerd Kooistra wil homo's in Reguliers beveiligen (2007)
- Gayscene Reguliersdwars in handen van Kooistra
- Impressie door Jan van Breda (2007)
- Over de deal en het conflict met Heineken:
- Kooistra dumpt InBev voor Heineken
- Megadeal Sjoerd Kooistra en Heineken
- Prima zaken doen met Jan-Dirk Paarlberg
- Kooistra wil Euromast kopen
- Sjoerd Kooistra laat verpachten over aan Heineken
- Invallen in café's Kooistra (2010)
- Naar aanleiding van zijn overlijden:
- Sjoerd Kooistra: afscheid van een getapte jongen
- Heineken: geen tweede Kooistra-affaire (2011)
- Terugblik 10 jaar na zijn overlijden:
- Tien jaar na de zelfverkozen dood van de markante horecamagnaat Sjoerd Kooistra vertellen zijn boekhouder, chauffeur, tuinman en lievelingsnichtje hun verhaal
- Opkomst en ondergang van zonnekoning Kooistra, de rijkste kroegbaas van Nederland
- Podcastserie: Na Sluitingstijd
> Zie de nieuwsberichten voor alle ontwikkelingen uit 2010.
Artikelen
- Rob van den Berg, "Ik blijf liever achter de schermen", in: De Gay Krant, nr. 336, 4 juli 1997.
- Paul Roggema, Shoppen en uitgaan in de Reguliersdwars- straat, in: Culture & Camp, jrg. 3 (1997), nr. 34 (dec.)
- Bart Middelburg, Sjoerd Kooistra richt vizier nu op Gay Avenue, in: Het Parool, 10 november 2007.
- Edwin Reinerie, Koning Kastelein, in: Winq, nr. 17, dec. 2007/jan. 2008.
- Brouwerij Inbev: horecabaas Kooistra in financiële nood, in: Het Parool, 5 januari 2010.
- Albert de Lange, Kooistra staat opnieuw overal buiten, in: Het Parool, 20 maart 2010.
- Stefan Vermeulen, De wankelende horecatycoon, Sjoerd Kooistra en het gelul, in: Nieuwe Revu, 2010, nr. 20, p.28-32.
- Stefan Vermeulen, Dood door schulden, de laatste maanden van de steeds wanhopiger Sjoerd Kooistra, in: Nieuwe Revu, 2010, nr. 27, p. 22-26.
- Radboud Bergevoet, Een zakenleven lang ruzie, in: Misset Horeca, 2 juli 2010, p. 8-9.
- Joost van Kleef & Henk Willem Smits, Getapte jongen, in: Quote, augustus 2010, p. 54-64.
- Sjoerd Kooistra: I.M., in: Winq, augustus 2010, p. 18-19.
- Joost van Kleef & Henk Willem Smits, Wat nu Dick?, in: Quote, september 2010, p. 48-49.
- Tom Kreling, Kooistra zag zakendoen als spel, in: NRC Handelsblad, 16 oktober 2010.
- Rudie Kagie, De dood van een hongerige wolf, in: Vrij Nederland, jrg. 72, 22 januari 2011, p. 32-37.
Faillisementsverslagen
Hier de links naar de faillissementsverslagen van een hele reeks BV's die deel uitmaakten van het horeca-imperium van wijlen Sjoerd Kooistra (alle in PDF-formaat):
- Plassania Beheer BV: Insolventieregister: 13-1-2011 t/m 18-3-2020
- Reguliers BV: 22-11-2010 / 11-3-2011/ 26-7-2011 6-12-2011
- Verenigde Horecabedrijven Nijmegen BV: 30-11-2010
- Jane Mercedes Denise Beheer BV: 30-11-2010
- Horeko BV: 30-11-2010
- Horeca Beheer Spui BV: 30-11-2010
- HGB BV: 2-12-2010
- Gouden Kooi BV: 30-11-2010
- Dantzig aan de Amstel BV: 7-1-2011

